දෙවියන්ගේ පකෂය යන අනවර්ථ නාමයෙන් හදුන්වන හිස්බුල්ලා සංවිධානය
ලෙබනනය මූලික කොට ගෙන ක්‍රියාත්මක වන සටන්කාමී ශියා මුස්ලිම් දේශපාලන
සංවිධානයකි. හිස්බුල්ලා සංවිධානයේ බිහිවීම සිදුවූයේ ලෙබනන සිවිල් යුද්ධය
අතර තුර 1982 දී ලෙබනනයට එල්ල වූ ඊශ්රායල් ආක්‍රමනය හේතුවෙනි. එවකට
ලෙබනනය තුල හට ගෙන තිබූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය හේතුවෙන් ඊශ්රායල්
විරෝධී ශියා මුස්ලිම් සටන්කාමීන් විසින් හිස්බුල්ලා සංවිධානය ගොඩනගන ලදී.
මුල් කාලීන බොහෝ හිස්බුල්ලා නායකයින් ඉරානයේ අධ්‍යාත්මික නායකයා වූ
අයතුල්ලා අල් කුමේනි අනුගමනය කර අතර හිස්බුල්ලා සංවිධානයට අයත් බොහෝ
සන්නද්ධ භට පිරිස් පුහුනු කරනු ලැබුවේද ඉරානයේ විප්ලවීය හමුදා විසිනි. පසුව
සිරියාව හා ඉරානය විසින් දිගින් දිගටම හිස්බුල්ලා සංවිධානය වෙත යුධමය හා
මූල්‍යමය ආධාර ලාබා දෙන ලදී.
 |
| ලෙබනනයේ හිස්බුල්ලා පාලන පදෙස් |
1982 දී කුඩා සටන්කාමී කන්ඩායමක් ලෙස ආරම්භ වූ හිස්බුල්ලා සංවිධානය අදවන
විට මැද පෙරදිග සිට ක්‍රයාත්මක වන බලවත් මුස්ලිම් සටන්කාමී දේශපාලන සංවිධානය
බවට පත්ව තිබේ. තම සංවිධානයටම අයත් ගුවන් විදුලි හා රූපවාහිනී පවත්වා ගෙන යන
හිස්බුල්ලා සංවිධානය තමන්ට සහයෝගය දක්වන ශියා මුස්ලිම් ජනතවගේ සමාජ
සුබසාධනය වැඩදියුනු කිරීම සදහා ද විවිධ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කොට ඇත.
දේශපාලන වශයෙන් ද ලෙබනනය තුල ශක්තිමත් බලයක් හිමිකරගෙන සිටින හිස්බුල්ලා
සංවිධානය ආසන128කින් සමන්විත ලෙබනන පාර්ලිමේන්තුවේ ආසන 12 කට හමිකම් කියයි.
2011 සිට ලෙබනන ආණ්ඩුවේ කොටස්කරුවෙකු ලෙස ක්‍රියා කරන හිස්බුල්ලා
සංවිධානයට කැබිනෙට් ඇමති ධූර දෙකක්ද හිමිවී තිබේ.
 |
| වත්මන් හිස්බුල්ලා නායක hassan nasrallah |
සංවිධානය සතුව වෙනත් සටන්කාමී මුස්ලිම් සංවිධාන වලට නොමැති යුධමය බලයක්ද
හිමිවී තිබේ.1000 පූර්න කාලීන සටන්කාමීන් හා 6000-10000 පමන ස්වේජ්‍යයා සටන්කාමීන්
හිස්බුල්ලා සංවිධානය සතුව සිටින බව ඇතමුන්ගේ මතයයි.එමෙන්ම Fajr-3,Fajr-5 සහ
Zelzal-1 වැනි දිගු දුර මිසයිල ඉරානය විසින් හිස්බුල්ලා සටන්කාමීන්ට ලබා දී ඇති බවට මත
පවතී. මීට අමතරව ගුවන් යානා නාශක SAM මිසයිලද ඔවුන් වෙත පවතී. සිරියාව විසින්
Scud මිසයිල හිස්බුල්ලා සංවිධානයට දුන් බවටද චොදනා ඇත.
මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්‍රහාර යුධ උපක්‍රමයක් ලෙස යොදාගත් ප්‍රථම
මුස්ලිම් සටන්කාමී සංවිධානය වන්නේද හිස්බුල්ලා සංවිධානයයි. ඝාථන,පැහැර ගැනීම
කප්පම් ගැනීම් හා මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාර වලට සම්බන්ධ වීම හේතුවෙන් ඇමරිකාව,
කැනඩාව,නෙදර්ලන්තය හා ඊශ්රායලය තම රටවල හිස්බුල්ලා සංවිධානය තහනම් කර ඇති
අතර ඕස්ට්‍රේලියාව හා බ්‍රිතාන්‍ය හිස්බුල්ලා සංවිධානයේ සන්නද්ධ අංශ තම රට තුල තහනම් කර ඇත.
 |
| හිස්බුල්ලා සටන්කාමීන් |
දක්වන හිස්බුල්ලා සංවිධානය 1982 සිට කීප වරක්ම තම ප්‍රධාන සතුරා වූ ඊශ්රායලය සමග
සටන් වැදුනි.එහි ආසන්නතම අවස්ථාව වූයේ 2006 ඊශ්රායලය විසින් ලෙබනනය ආක්‍රමනය
කිරීමයි.හිස්බුල්ලා සටන්කාමීන් ඊශ්රායල් මුරපොලකට පහර දීම එම ආක්‍රමනයට හේතුවිය.එහිදී
ඊශ්රායල් හමුදා වලට එරෙහිව හිස්බුල්ලා සටන්කාමීන් සටන් වැදුනි. අවසානයේ එක්සත් ජාතීන්ගේ
සංවිධානය මැදිහත් වී සටන් නතර කරනු ලැබීය.
