ඉන්දියන් සාගරයේ දස්කම් දැක්වූ ඇම්ඩන්

මධ්‍යම ප්‍රමානයේ යුධ නැවක් වූ ඇම්ඩන් අයත් වූයේ ජර්මන් 

නාවික හමුදාවටය. 1908 සිට නාවික කටයයුතු සදහා යොදවනු 

ලැබූ එය චීනයේ ජර්මන් යටත් විජිතඅරකෂා කර ගැනීම සදහා 

යොදවා තිබූ නැගෙනහිර ආසියානු ජර්මන් නාවික බලකාය 

යටතේ කටයුතු කරන ලදි.1914 දී පලමු ලෝක යුද්ධය ආරම්භ 

වීමත් සමග නැගෙනහිරආසියානු ජර්මන් නාවික බලකායට 

අයත් බොහෝ යුධ නැව් වලටනැවත ජර්මනිය බලා යාමට 

නියෝග ලැබිනි. නමුත් ඇම්ඩන් යුධ නැවඉන්දියන් සාගරයේ 

ගමන් කර බ්‍රිතාන්‍යයනැව් වලට පහර දීම සදහා පිටත් විය.

 
අනදෙන නිලදාරී karl von muller විසින් මෙහෙය වනු ලැබූ 

ඇම්ඩන් නෞකාව මැලේසියාවට සමිප මුහුදේදී සිදුවූ සටනක දී 

රුසියානු හා ප්‍රංශ යුධ  නැව් 2 විනාශකිරීමට සමත් විය. මීට  

අමතරව ඉන්දියාවේ මදුරාසියෙහි පිහිටා තිබූ බ්‍රිතාන්‍යන්ට අයත් 

තෙල් ටැංකි සමූහයකට පහර දීඒවාට හානි සිදු කිරීමටද ඇම්ඩන් 

නෞකාවසමත්විය. ගල් අගුරු බලයෙන් යාත්‍රා කර Buresk නම් 

නෞකාව අල්ලා ගත් karl von muller එය ඇම්ඩන් නෞකාවට 

ආහාර හා වෙනත් අවශ්ෂ්‍ය ද්‍රව්‍යය සැපයීම සදහා සැපයුම් 

නෞකාව ලෙස යොදාගත්තේය.

 
මාස 3 ක් ඉන්දියන් සාගරයෙහි සැරිසැරූ ඇම්ඩන් නෞකාව බ්‍රිතාන්‍ය 

ඇතුලු මිත්‍ර පකෂයට අයත් වෙලෙද නැව් 28 හා යුධ නැව් 2කට පහර දී 

විනාශ කිරීමට සමත්විය. අවසානයේ ඇම්ඩන්නෞකාව සොයා පහර 

දීම සදහා මිත්‍ර පකෂය තමන්ට අයත් යුධනැව් 60ක් ඉන්දියන් සාගරය  

පුරා යෙදවීය.මේ අතර karl von muller, keeling දූපතේ පිහිටා තිබූ 

කේබල් හා රේඩියෝ පනිවිඩ මධ්‍යස්ථානයකට පහර දීමට තීරනය 

කරන ලදී.

 
ඇම්ඩන් නෞකාව keeling දූපත සමීපයේ රැදවූ karl von muller යාත්‍රා 

3කින් ගොස් දූපතට ගොඩබැස කේබල් හා රේඩියෝ පනිවිඩ 

මධ්‍යස්ථානයේ කාර්ය මන්ඩලය මරාදමා එම ගොඩනැගිල්ල හා 

සන්නිවේදන කුලුන පුපුරුවා හැරියේය. නමුත් ජර්මානුන් එහි 

ලගාවීමට පෙර රේඩියෝ පනිවිඩ මධ්‍යස්ථානයේ කාර්ය මන්ඩලය 

උදවු ඉල්ලා රේඩියෝ පනිවිඩයක් යවා තිබුනි. එම රේඩියෝ පනිවිඩය 

ලැබුනු රාජකීය ඕස්ට්‍රේලියානු නාවික හමුදාවට අයත්HMAS Sydany 

යුධ නෞකාව එහි ලගාවීමත් සමග දෙපාර්ශවය අතර ගැටුම ආරම්භ 

විය.

විනාශ වූ ඇම්ඩන් නැව

පැයක පමන සටනකින් පසු ඇම්ඩන් නෞකාවට දැඩි හානිසිදුවු 
අතර අනදෙන නිලදාරී karl von muller නෞකාව ගිලී යාම 
වැලැක්වීම සදහා එය වෙරල දෙසට යාත්‍රා කරවන ලදී.වෙරලෙහි 
නතර කර තිබූ ඇම්ඩන් නෞකාවට යටත් වන ලෙස Sydany  
නෞකාව අනදෙන නිලදාරී john Glossop නියෝග කර 
නමුත් karl von muller එයට ප්‍රතිචාරයක් නොදැක්වීය.මේ
හේතුවෙන් john Glossop  ඇම්ඩන් නෞකාවට පහරදිමට 
සූදානම් වනවාත් සමග karl von muller තම සෙබලු සමග 
යටත්විය.ඇම්ඩන් නෞකාව විනාශ කරදැමූ john 
Glossop ජර්මන් සිරකරුවන් කොලඹට එවන ලදී.